Posted in 2020-2021 Անգլերեն, Uncategorized

Homework` 23.10.2020

504 Fill in the Blanks

  1. I left the city for a peaceful rural farm.
  2. Professor Dixon liked the atmosphere of the university campus
  3. He tried to evade questions he didn’t know how to answer.
  4. The majority of people wanted him to be president.
  5. The guests began to assemble for Thanksgiving dinner.
  6. Christmas trees are a popular tradition for many people.
  7. Making a living for his family was too much of a burden
  8. I want to explore all the cities I haven’t visited.
  9. If Gene doesn’t reform , he will get into serious trouble.
  10. He had to do research on the topic of biology for a school report.
  11. Historians will probe the causes of the war in Iraq.
  12. Whether or not eighteen-year-olds should be allowed to vote was in debate for a long time.

sentence

  1. tradition-It’s a tradition around here.-ավանդույթ
  2. rural-Until I was ten years old, my family lived in rural east Texas.-գուղական համայք
  3. burden-You don’t carry this burden alone.-բեռ
  4. campus-The atmosphere on campus was nice.-համալսարան
  5. majority-The majority struggled back to the bank from which they had started.-մեծամասնություն
  6. assemble-The building block set took over four hours to assemble.–հավագվել
  7. explore-I was going to explore this path.-ուսումնասիրել
  8. topic-What makes you think the topic of my mother is…-թեմա
  9. debate-See you at the debate tomorrow-բանավեճ
  10. evade-appeared to evade public notice.-խուսափել
  11. probe-We are therefore forced to pause awhile, and probe beneath the surface.-հետաքննություն
  12. reform-Moral reform is the effort to throw off sleep.-բարեփոխում

NEF Upper Intermediate. Workbook slide 8, ex-es 4, 5/a,b/, slide 12 ex-es  /b, c/

4. 1.the more you worry about it, the worse you”ll feel.

2. the more earlier we leave, the sooner we’ll get there.

3. The later you are, more anrier he’ll be.

4. The more I practise my English, the better I’ll speak.

5.The hotter it gets, the more difficult it is to sleep.

6. The more exercise you do, the fitter you’ll get.

5 a.

  • I’m in optimistic person and so are you.
  • My father works at home and so does my mother.
  • I havent tried speed dating and neither have my friends.
  • Emma’s coming tonight and so is Jessica.
  • My sister never waers jeans and neither do i.
  • Harry was late and so was Damian.
  • you’ll be late and so will i.
  • Marcus hasn’t spoken to her and neither have i.

5 b.

  • 1. A: Matthew asked you to go with him, didn’t he?

B: Yes, he did and I said yes.

1. A: Matthew asked you to go with him, didn’t he?

B: Yes, he did and I said yes.

A: Did you? But you told me you didn’t like him.

B: Yes I know. I did say that, but when I spoke to him at the party I discovered that he’s really nice.

A: Is he? So where are you going on your first date?

2. A: You didn’t close the back door, when you went to school, did you?

B: That’s not true. I did close the back door!

A: You aren’t telling the truth, are you?

B: I am. I can remember closing it.

A: Well, the door isn’t closed now, is it?

3. A: You like classical music, don’t you?

B: Yes, I love it.

A: But you don’t like opera much, do you?

B: I do like opera, but it’s not my favorite. I prefer orchestral music.

A: So do I. We could go to the concert together, couldn’t we?

4. A: I’m starving!

B: Are you? I’m not. I had a very big lunch.

A: So you don’t want to go out for dinner, do you?

B: Not especially, but if you do, I’ll come with you.

A: Will you? That’s great. I don’t fancy cooking tonight.

B)

1. Nathan hasn’t already started his new job. – Nathan hasn’t started his new job yet.

2. How long have your parents been married?

3. Their train has arrived ten minutes ago. We’re late! – Their train arrived ten minutes ago.

4. I can’t go out now because I’ve just washed my hair.

5. We’ve had this computer for last October. – We’ve had this computer since last October.

6. My brtoher has travelled all over the world.

7. What time have you woken up this morning? – What time did you wake up this morning?

8. They only know each other for six months but they’re getting married in November. – They’ve only known each other for six months but they’re getting married in November.

C)

Dear Sabine, sorry I haven’t written for ages, but I have had a lot of work recently and and I have been too exahausted to do anything in the evenings once I get home. Today is a bank holiday tough, so I have writing emails all day to try catch up with all my friends. Guess what! I have moved out my parent’s house! I have been living in my new flat for a week now, and I love it! I have already unpacked all my things and it’s beginning to feel like home. You must come and visit! The bad news is that I have split up with Sebastian. He has been traveling so much recently that we haven’t managed to see each other much and I have met someone else. He’s called Carl and he’s a collegaue from work. We have been seeing each other since the beginning of the summer. We have had three dates so far and I really like him! Anyway must go. Please write soon and tell me all your news. Love Sophie.

Posted in Uncategorized

Պատերազմ


Война! Почему ты всегда возвращаешься, как настойчивый кровожадный зверь, чтобы завершить свою жестокую трапезу? Твой голод ненасытен, а убить тебя невозможно, ибо убийство и есть ты. Даже самые оптимистичные люди знают это. Ты будешь всегда, пока, наконец, не победишь жалкие потуги человечества на мир. И настанет твое царство, и ты торжествующе завоешь над своими жертвами. А потом исчезнешь, потому что некого будет убивать. Но твой дух будет витать над землей еще долгие сотни лет. Это и есть твоя мечта, я угадала? А что ты скажешь, если мы, люди, вставим тебе палки в колеса, прикончим выстрелом в грудь бешеного зверя. Убить тебя невозможно, но можно смертельно ранить направленным на тебя созидательным разумом, противопоставленным твоей разрушительной безумной энергии. Я уверена, люди рано или поздно придут к осознанию того, что ты лишняя на этой земле и не имеешь права на жизнь. Люди отомстят тебе за то, что ты, ликуя, витала над полями сражений, напиваясь алой человеческой кровью. Ты больше не посмеешь воскреснуть! Кто-то придет к этому, поняв и ужаснувшись твоим деяниям, кто-то – просто испугавшись за свою жизнь. Говорят, у тебя женское лицо. Это не так! Женское начало – мягкое, созидательное – не свойственно тебе, как и мужское – храбрость, мужество – это не ты! Ты просто чудовище со множеством лиц, одинаково оскаленных в зубастой улыбке. Мы, люди, не захотим больше умирать за что-то, убивать друг друга и объединимся против тебя. И тогда тебе придет конец. Надеюсь, через совсем небольшое количество лет тебе никто не напишет письма, потому что его будет некому писать!Прощай, война!
Posted in Uncategorized

Պատմություն 06․10․2020

առաջադրանք՝ Մշակույթ հասկացությունը և սահմանումները 4 հատ

կենսապահովման մշակույթ, արդատրական մշակույթ, սոցյոնոռմատիվ մշակույթ, հումոնիտար մշակույթ։

Մշակույթ՝

Մշակությը դա երկրի քաղաքացիների ապրելակերպն է, զբախմունքը, նախասիրությունները և աշխատանքը: Գիտությանը հայտնի են մշակույթի մի քանի մոդելներ, երկմաս մոդելներ-հքևոր և նյութական: Քառամաս մոդել, ըստ քառամաս մոդելի մշակույթը բաժանվում է հետևյալ բաղադրիչների՝ քենսապահովման մշակույթ, արտադրական մշակույթ, հումանիտար մշակույթ և սոցիոնորմատիվ մշակույթ: Այս բոլոր բաղադրիչները փողկապակցված են միմիանց հետ: Բոլոր տեսակի մշակույթները ունեն երկու բնորոշում՝ զանգվածային մշակույթ (մասայական) և էլիտար մշակույթ:

Սահմանում՝

  1. Մշակույթը արագորեն վերափոխում է շրջակա միջավայրը, հասարակությունը, մարդկանց կենցաղը, այդ իսկ պատճառով այն գնահատվում է որպես կենսագործունեության ստեղծագործական գործոն:
  2. Մարդը փորձում է հասկանալ, թե որտեղի±ց են ընդհանրապես ծայր առնում անհատապես հեղինակ չունեցող ավանդույթները, ինչո±ւ են մշակութային զարգացումների հետևանքները անկանխատեսելի, ինչպիսի±ն են ժամանակակից մարդկային քաղաքակրթության զարգացման արդյունքները:
  3. Հաճախ մշակույթ սահմանում են որպես <<երկրորդ բնություն>>: Այս ըմբռնումը սկզբնավորվել է դեռևս անտիկ Հունաստանում, անտիկ փիլիսոփա Դեմոկրիտի կողմից:

  1. Նկարագրական. թվարկվում են մշակույթի առանձին տարրեր և դրսևորումներ: Օրինակ՝ մշակույթը սոցիալական նորմերի, օրենքների, ավանդույթների, սովորույթների ամբողյություն է:
  2.  Մարդաբանական. մշակույթը համարվում է մարդու գործունեության արդյունք, մարդու կողմից ստեղծված երկրորդ բնություն,որը հակադրվում է առաջին բնությանը:
  3. Արժեքային. մշակույթը դիտվում է որպես մարդու կենսագործունեության , նրա կողմից ստեղծված իրողությունների որակական բնութագիր: Այստեղ առաջատար են համարվում հոգևոր արժեքները, որովհետև նյութական, առարկայական աշխարհը մշակույթի երևույթ է դառնում միայն այնքանով, որքանով արտահայտում, խորհրդանշում է հոգևոր սկիզբը:
  4. Գործունեութենական-տեխնոլոգիական, մշակույթը ներկայացվում է որպես մարդկանց գործունեության որոշակի եղանակ, տեխնոլոգիա:
  5. Նորմատիվ. մշակույթը համարվում է  սոցիալական նորմերի, օրենքների, կանոնների, սովորույթների, ավանդույթների համախմբություն:
  6. Հարմարվողական /ադապտացիոն/. մշակույթը ներկայացվում է որպես միջավայրին հարմարվելու՝ մարդու գործունեության  հատուկ ձև:
  7. Պատմական. մշակույթը դիտվում է որպես հասարակության պատմական արդյունք, որմ առաջանում է մարդկության սոցիալական փորձի փոխանցման միջոց:
  8. Նշանային. մշակույթը ներկայացվում է որպես հասարակության կողմից ստեղծվող և օգտագործվող նշանների համախմբություն:
  9. Խաղային. մշակույթը ընկալվում է որպես որոշակի խաղ, որի մեջ մտնող մարդիկ պահպանում են խաղի կանոնները / այստեղից էլ դեռ հնուց եկող այն ըմբռնումը, թե կյանքը բեմ է, մարդիկ՝ դերասան, և յուրաքանչյուր ոք այս կյանքում խաղում է իրեն տրված դերը/:
  10.  Խորհրդանշանային. մշակույթը սահմանվում է որպես որոշակի խորհրդանշանների /սիմվոլների/ համախմբություն:
  11.  Ազգային-ժողովրդական. մշակույթ է համարվում ազգի, ժողովրդի նվաճումների և ստեղծագործությունների համախմբությունը:
  12.  Կատարելության բնութագիր. մշակույթը բնութագրվում է որպես մարդկային գործունեության որևէ բնագավառի, ոլորտի կատարելության աստիճան /խոսքի, մտածողության, վարքի կուլտուրա և այլն:
  13.  Գյուղատնտեսական-հողամշակութային. մշակույթը համարվում է գյուղատնտեսական բույսերիմշակման տարատեսակ /այգեգործական կուլտուրա, արևադարձային կուլտուրաներ և այլն/ :
  14.  Հումանիստական. մշակույթը ընդունվում է որպես կրթվածության, դաստիարակվածության, բարեկրթության հոմանիշ:
  15.  Վարքագծային. մշակույթը դիտվում է որպես մարդկանց վարքագիծը կարգավորող-կազմակերպող կանոնների համախմբություն:
  16.  Սիներգետիկական. մշակույթը գնահատվում է որպես բաց, գործառնական, պատմականորեն զարգացող և ինքնակառավարվող համակարգ:

ինչ է քաղաքակրթությունը, քաղաքակրթության սահմանումները 4 տեսակ , տեսակները 4 հատ

Քաղաքակրթություն՝

Քաղաքակրթությունը սկզբնական շրջանում սահմանվում էր որպես բարբարոսությանը հաջորդած հասարակական զարգացման փուլ (Մորգան, Էնգելս)։  Քաղաքակրթությունը, ըստ այդմ, հասարակական և քաղաքական կացություն է, որը մարդկային հասարակության զարգացման բարձր մակարդակով տարբերվում էր նախնադարյան վիճակից: Քաղաքակրթություն հասկացության մեկ այլ համատեքստ երևան է եկել 18-րդ դարում՝ մշակույթ հասկացության հետ սերտորեն կապակցված։ Ֆրանսիացի իմաստասեր-լուսավորիչները քաղաքակիրթ են համարել բանականության եւ արդարամտության սկզբունքների վրա հիմնված հասարակությունը։

Սահմանում՝

1․ Որտեղ կա մարդ, այնտեղ նաև կա քաղաքակրթություն։
2․ Քաղաքակրթությունն այսպիսով, մարդկային հասարակության մշակութային ընդհանրությունների բարձրագույն ձևն է և մշակութային նույնականացման ամենալայն աստիճանը, որով մարդը տարբերվում է մյուս կենսաբանական էակներից:
3․ Քաղաքակրթությունը համարվում է մշակութային ամբողջության բարձրակետ: Գյուղերը, շրջանները, էթնիկ խմբերը, ազգությունները, կրոնական խմբերը, բոլորն ունեն ձևավորված մշակույթ:
4․ Քաղաքակրթությունը դա մշակութային տարածության շրջան է, որն իր մեջ ներառում է մշակութային բնութագրի և յուրահատկությունների խառնուրդ։
5․ Քաղաքակրթությունը մշակույթի անխուսափելի ճակատագիրն է… առավել արտաքին և արհեստական վիճակը, որը կարող է կրել զարգացած, տարաբնույթ մարդը։
6․ Քաղաքակրթությունը հասարակական և քաղաքական կացություն է, որը մարդկային հասարակության զարգացման բարձր մակարդակով տարբերվում էր նախնադարյան վիճակից:
7․ Ֆրանսիացի իմաստասեր-լուսավորիչները քաղաքակիրթ են համարել բանականության եւ արդարամտության սկզբունքների վրա հիմնված հասարակությունը։
8․ Որոշ փիլիսոփաներ, քաղաքակրթություն ասելով հասկանում են մարդկային հասարակության մեջ գոյություն ունեցող օրենքների, հոգեւոր եւ բարոյական չափորոշիչների, գիտության, արվեստի եւ փիլիսոփայության կատարելագործում, առաջընթաց:
9․ Մի շարք պեսիմիստ պատմաբաններ, համարում են, որ քաղաքակրթություն, դա հետընթաց է, զարգացման դադար ու անկում:
10․ Գերմանացի փիլիսոփա Օսվալդ Շպենգլերը, եվրոպական քաղաքակրթության վերաբերյալ իր հիմնական աշխատությունը անգամ անվանել է ՙԵվրոպայի մայրամուտը՚:

դասը էջ 20-21

Posted in Հասարակագիտություն 2020-2021

Կրոն

Կրոնի դերը քաղաքականության մեջ. հասարակագիտություն

Իրականում կրոնը շատ մեծ դեր ունի քաղաքականության մեջ: Շատ դեպքերում քաղաքականությունը կրոնը այնպես աննկատելի է օգտագործում, որ ոչ ոք չի կարող կռահել: Բայց կան նաև դեպքեր, որ դա արվում է շատ կոպիտ և ակնհայտ: Քաղաքականությունը օգտագործելով մարդկանց հավատը դեպի կրոնը, դեպի Աստված փորձում են խորամանկ քայլերով խաբել և յուրացնել գումար, ունեցվածք կամ չյուրացնել, այլ պարզապես խաբել ինչ-որ այլ շահի համար: Կարող եմ բերել Իսլամական քաղաքականության օրինակը: Շատ երկրներում, որտեղ գերակայում են իսլամիստները քաղաքականությունը շատ լավ և հեշտ ձև է գտել մարդկանց խաբելով հասնել իր ուզածին: Իրենց կրոնը ավանդում է, որ պատերազմի նպատակը ոչ թե կրոնափոխելն է, այլ հնազանդեցնելը, քանի որ հավատքի ընդունումը կամավոր է: Մուհամեդը երկու հիմնական փաստեր է բերում ի օգուտ սրբազան պատերազմի. (գայթակղությունն ավելի վատ է, քան սպանելը Ղուրան 2:187) մահը հանուն պատերազմի հրաշալի չէ նրանով, որ դադարեցնում է երկրային կյանքը, որն առանց այդ էլ անցողիկ է, այլ նրանով որ այն բաց է անում հավերժության դռները: Այսինքն իրենց կրոնը դրդում է իրենց պատերազմի և քաղաքականությունը դա օգտագործելով, մարդկանց կառավարելով կարողանում է գրավել շատ տարածքներ, ունենալ մեծ եկամուտներ և այսպիսով այս ամենը օգուտ բերեց միայն քաղաքականությանը: Սա պարզապես մի օրինակ էր, բայց այդպիսի շատ դեպքեր կան մեր իրականության մեջ: Իրականում սրա լուծումն այն է, որ ինչքան էլ հավատաս կրոնի, հավատաս քո Աստծուն, չտրվես այդ ամենին այնպես, որ նույնիսկ չհասկանաս քեզ ինչպես են խաբում և չկորցնես սթափ մտածելու ունակությունը:

Հասարակագիտություն. Կրոն

Այս դասին մենք միասին խոսել և քննարկել ենք կրոնը: Արդեն դարեր շարունակ կրոն ասվածը մեզ հետ է, որն ինչքան պարզ և հասկանալի է, նույնքան հանելուկային և բարդ է: Իհարկե դեռ կան շատ գաղտնիքներ, որոնք գուցե հետագայում պարզաբանվեն, սակայն այժմ դրանց մասին մտածել, խորանալ, առավել ևս վիճել չարժե կարծում եմ: Գոյություն ունեն երեք շատ տարածված և հիմնական կրոններ՝ քրիստոնեություն, իսլամ, բուդիզմ: Յուրաքանչյուր կրոն ունի իր Աստվածը, իր հավատքները: Օրինակ՝ բուդիզմին հետևող մարդիկ հավատում են, որ գոյություն ունի մի քանի կյանք և, եթե դու ապրես արդար կվերածնվես, որպես մարդ, եթե ոչ՝ ապա, որպես կենդանի: Այսպիսով պարզ է, թե ինչքան տարբեր են կրոնները և ամեն մարդ ինքն է որոշում, որ կրոնին պետք է հետևի, առհասարակ հետևի, թե՝ ոչ, հավատա, թե՝ ոչ: Իսկ առհասարակ ես կարծում եմ, որ ամեն մարդ իր մեջ իր հավատքն ունի և յուրովի է վերաբերում դրան ու առհասարակ չեմ սիրում խոսել ո՛չ կրոնից, ո՛չ հավատքներից, դրա մասին պետք չէ բարձրաձայնել, պետք է ներսում հավատալ, կամ՝ ոչ:

Posted in Հայոց-լեզու 2020-2021

Հայոց-լեզու 30․09․2020

Հայոց լեզու. 30.09.2020

Մարդը կթում է…հավին

Մենք գիտենք, որ կիթ նշանակում է «կթելը» Դրա համար էր Հովհաննես Թումանյանը «Անուշ» պոեմում գրում է.

Ոչխարը բեր կիթ,
Օրը ճաշ դառավ…

Ուրեմն կովկիթ էլ նշանակում է «Կով կթելը» (նաև «կով կթող անձ»)։ Իսկ հավկի՞թ։ Նույն տրամաբանությամբ այս մեկն էլ «պիտի թարգմանենք» «հավ կթելը»։ Բայց չէ՞ որ դա անմտություն է։

Հիրավի, այդ բառն անիմաստ կազմություն կլիներ, եթե լեզվի պատմությունից մեզ հայտնի չլիներ, որ «կիթ» արմատը, նախքան «կթելը» իմաստն արտահայտելը, նշանակել է «առհասարակ (կենդանուց) արդյունք (կաթ, ձու, կարագ) քաղելը»։ Ուրեմն՝ հավկիթ նշանակում է «հավից քաղված արդյունք՝ ձու»։ Ձկնկիթ՝ ձկից քաղված արդյունք՝ խավիար»

Բայց միայն կենդանուց քաղվածը չէր կոչվում այդպես։ Կիթ արմատն ուներ (և ունի) նաև կութ տարբերակը, որն առանձին չի գործածվում և հանդիպում է այգեԿՈՒԹ բառի մեջ, որն, ուրեմն, նշանակում է «այգու արդյունքը՝ պտուղը քաղելը, այգեքաղ»։ Ահա թե ինչու ամերիկահայ գրող Վահե Հայկը կարող է իր «Այգին ու այգեկութը» հուշագրական ակնարկում բանաձևել այսպիսի նախադասություն՝ «Ու կը կթեին այգին, կը քաղեին թուփերուն կաթը»։

Ամերիկահայ մի ուրիշ արձակագիր էլ՝ Համաստեղը, գրում է իր «Վարդան» պատմվածքում. «…Գյուղին մեջ ջաղացքեն զատ ունեին նաև ընդարձակ այգի մը, որ ամեն տարի քսան քթոց խաղող կը կթեին։

Կթել-ը արդեն հասկացանք, իսկ այս քթո՞ց-ն ինչ բան է։

Քթոց-ը բարբառային տարբերակն է կթոց բառի. այսպես կոչվում է այն զամբյուղը, որի մեջ «կթված» այգու բարիքն են լցնում ու տեղափոխում։ Ուստի բոլորովին էլ չզարմանաք, երբ իրար կողքի հանդիպեք այդ երկու բառերին, ինչպես պոլսահայ արձակագիր Հակոբ Մնձուրիի «Հաց ուզելու պես» պատմվածքում. «Խաղողի թուփերուն մեջ Խասը կթոց մը ձեռքը խաղող կը կթեր»։

Բարբառային այդ քթոց ձևում, որը շատ տարածված էր արևելահայերենում, ք-ն ստացվել է հաջորդող թ-ի ազդեցության տակ. «… Օրականը ծախում է լեռնացի բեռնավորներին, որոնք մրջյունի կարավանների նման քթոցները ձիանցը բարձած խռնվում են այգեշատ գյուղում….» (Պերճ Պռոշյան, «Ցեցեր»)։

Առաջադրանքներ

  1. Արմատի քանի՞ տարբերակ ունի կթել բայը, որոնք են։

Կթել

կիթ և կութ:

2. Թվիր բառեր, որտեղ այդ արմատներն են։

Կիթ- հավկիթ

կութ- այգեկութ:

3. Քթոց բառում ինչպե՞ս է կ-ն ք դարձել։

4. Բառակազմական վերլուծության ենթարկիր անմտություն, բոլորովին, պատմություն, բարբառային, կթոց բառերը։

Անմտություն – ան(նախածանց)+միտ(արմատ)+ություն(վերջածանց)

Բոլորովին – բոլոր(արմատ)+ովին(վերջածանց)

Պատմություն – պատմ(արմատ)+ություն(վերջածանց)

Բարբառային – բարբառ(արմատ)+ային(վերջածանց)

Կթոց – կթ(արմատ)+ոց(վերջածանց)

5. Տեքստում գտիր թվականները, որոշիր տեսակները։

Մեկ – քանակական

Քսան – քանակական

Երկու – քանակական

6. Տեքստից գտիր դիմավոր բայերը, որոշիր դեմքը, թիվը, եղանակը, ժամանակը, ժամանակային ձևը, կազմությունը և սեռը։

Նշանակում է – սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի, ներգործական սեռ

Գրում է – սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի, չեզոք

Նշանակել է – սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա, երրոդ դեմք, եզակի, ներգործական սեռ

Չէր կոչվում – սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի, ժխտական, կրավորական սեռ

Կարող է – սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի, չեզոք

Տարածվել է – սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա, երրոդ դեմք, եզակի, կրավորական սեռ

Ստացվել է – սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա, երրոդ դեմք, եզակի, կրավորական սեռ

Ծախում է – սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի, ներգործական սեռ

Posted in 2020-2021 Անգլերեն

Assignments for 05.10.2020

NEF Workbook.  Reading Solutions for the shy romantic/ b, c, d / orally

NEF  Workbook. Grammar a,b,c,d  slide 4

a) 1. A: Have you ever been to Greece?

B: Yes, a couple of times.

2. Why didn’t you tell me the truth?

3. Where do you usually go on holiday?

4. Haven’t you done the homework?

5. What happened at the meeting yesterday?

6. Who is Jack going out with?

7. How far is it to the station?

8. How many people came to your party?

9. Whose jacket did you borrow for the wedding?

10. Why is James driving your car?

11. Excause me. Can you tell me where the toilets are?

12. How long you have been learning English?

b) 1. I need to leave work an hour early today.

f. What for?

2. I’ve been thinking.

d. What about?

3. Mia’s going to the theathre tonight.

b. Oh, yes? Who whit?

4. My brother got a love letter.

e. Really! Who from?

5. I’m going to New York next week on business.

a. Lucky you. How long for?

6. Your’re too late. They’ve gone.

c. Where to?

c) 1. When did your brother pass his driving test?

2. Who cooks in your family?

3. What happens if I press this button?

4. How long did you spend in Australia last summer?

5. Which do you prefer – tea or coffee?

6. What makes you angry?

7. Who drunk all the fruit juice I left in the fridge?

8. How long does it take to get to Norwich from here?

d) 1. Do you know where Natalie lives?

2. Could you tell me what the time is, please?

3. Do you remember where we parked the car?

4. Do you know there are any tickets left for the concert tonight?

5. Can you tell me what time the concert starts?

6. Can you remember when Sally’s birthday is?

Posted in Հայոց-լեզու 2020-2021

Հայոց-լեզու 25․09․2020

Կարդում ենք Պ. Բեդիրյանի «Բառերի խորհրդավոր աշխարհից» գիրքը

Ասպետը և իր ձին
Ավետիք Իսահակյանը Միքայել Նալբանդյանի մասին գրում էր. «Նա մեր նոր կյանքի քաջարի ասպետն էր, որի հոգին վաղ հասակում պաշարեց գիտությունը՝ իր ծանր հայացքով աշխարհի վրա, և ազգի դառը վիճակի գիտակցությունը ծանրացավ նրա սրտին» («Միքայել Նալբանդյանի անմահ հիշատակին»)։
Իսկ Պարույր Սևակը «Անլռելի զանգակատուն» պոեմում պարսավում էր.

Ասպետությունից բոլորովին զուրկ
Ամպերն անքանակ
Գրոհ են տալիս բանակ առ բանակ
Մեն ու մենավոր արեգակի դեմ… (Ղողանջ Միջակության)

Ո՞ւմ հարցնես, որ չասի, թե ասպետը այն մարդն է, որ համատեղում է իր մեջ ազնվությունը, նվիրվածությունը, մանրուքներից վեր մնալու, վեհանձն լինելու, չարին նենգությամբ չպատասխանելու և նույնիսկ անձնազոհության գնալու հատկությունները։ Այս հիմունքով կազմված ունենք բավական թվով կայունացած արտահայտություններ՝ հեղափոխության ասպետ, սրտի ասպետ («երազած սիրո առարկա»), ասպետական դար կամ ժամանակներ, ասպետական վերաբերմունք (ցույց տալ), ասպետական քայլ (կատարել), ասպետական կեցվածք (ընդունել), իրեն ասպետի պես պահել, ասպետություն դրսևորել կամ հանդես բերել։

Ամեն մարդու ասպետ չեն հորջորջում, ինչպես որ շատ քչերին էին արժանացնում այդ կոչմանը հեռու միջնադարում, ավատապետական ու ազնվապետական Եվրոպայում, որտեղից գալիս է հիշյալ հասկացությունը՝ վերևում նշված իմաստով։ Գրում էին ասպետական երգեր ու բալլադներ, կլար նույնիսկ հատուկ գրական ժանր՝ ասպետական վեպ , որի տապանաքարը եղավ Միգուել Սերվանտես դե Սաավեդրայի «Դոն Քիշոտը»… Ու թեև միջնադարում (նաև, ավա՜ղ, այսօր) աշխարհում քիչ չեն եղել դաշույնի ու թիկնոցի ասպետներ էլ (ռուսերեն՝ рыцари плаща и кинжала), այսինքն՝ դավադիրներ, մարդուն մեջքից հարվածողներ, սակայն բոլոր դեպքերում ասպետը ասպետ է մնում։

Բայց «քարսիրտ» Ստուգաբանությունը գործ չունի բառի զգացական բովանդակության՝ ինչ-որ ասպետական իմաստների հետ և «անողոք շեշտով» հավաստում է, որ ասպետ բառացի նշանակում է… «ձիավոր», ավելի ճիշտ՝ «ձիու տեր կամ պետ»։ Կազմված է հին պարսկերենի ասպ (ա) «ձի»+ պատի «տեր, պետ» բաղադրիչներից։

-Չե՞ք հավատում,-կասի ձեզ Ստուգաբանությունը,- խնդրեմ, տեսեք. ԱՍՊանդակ «ձիու թամբից կախված ոտնակ», «ԱՍՊազեն «ձիու զենք ու զարդ. ձիավորի զենքուզարդ. զինված ձիավոր», ԱՍՊաճարակական «ձիաբուծական», ԱՍՊաստան «ձիու ախոռ» ԱՍՊախումբ «ձիավորների խումբ», ԱՍՊարեզ «ձիարձակարան՝ ձի վարժեցնելու տեղ, հրապարակ, տարածություն ընդհանրապես. հնում՝ տարածության չափ՝ 125 քայլ», փոխաբերաբար՝ «բնագավառ», ԱՍՊատակել «հեծյալներով արշավել-ավերել-թալանել»… Նույնիսկ պարսկական հատուկ անձնանվան մեջ կա՝ Դարեհ ՎշնԱՍՊ(յան)։

Եվ սրանք սոսկ մի չնչին մասն են կազմում այն 1405 բառերի, որոնք հայերենը, վկայում է Հրաչյա Աճառյանը, փոխ է առել պարսկերենից, ավելի ճիշտ՝ 960-ը միջին պարսկերենից, 445-ը՝ պարսկերենից, 11-րդ դարից հետո։Ի՞նչ է նշանակում ասպետ ժամանակակից հայերենում։

  1. Ի՞նչ է նշանակում ասպետ ժամանակակից հայերենում։

Ասպետը այն մարդն է, որ համատեղում է իր մեջ ազնվությունը, նվիրվածությունը, մանրուքներից վեր մնալու, վեհանձն լինելու, չարին նենգությամբ չպատասխանելու և նույնիսկ անձնազոհության գնալու հատկությունները։

2. Ի՞նչ է նշանակում՝ դաշույնի և թիկնոցի ասպետ։

նշանակում է մեջքից հարվածող և դավադրություն անող։

3. Ո՞ր լեզվից է փոխանցվել ասպ արմատը և ինչ է նշանակում ասպետ՝ բառացի։

Ասպ բառը մեզ հասել է պարսկերենից և նշանակում է ձիու տեր։

4. Բառարաններից գտիր պարսավել, հորջորջել, հավաստելտապանաքար բառերի բացատրությունը։

Պարսավել – նախատել, պախարակել

Հորջորջել – վերադիր անուն դնել

Հավաստել – հավաստիությունը՝ ստուգությունը հաստատել

Տապանաքար – գերեզմանի վրա իբրև հուշարձան դրվող քար

5. Տեքստում հիշատակված հատուկ անունները առանձնացրու, տեղեկություններ գտիր նրանց մասին։

Ավետիք Իսահակյանը– Իսահակյան Ավետիք Սահակի (1875, Ալեքսանդրապոլ – 1957, Երևան), բանաստեղծ, արձակագիր, հասարակական գործիչ: Հայաստանի ԳԱ ակադեմիկոս: Սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, 1893-ին ընդունվել է Լայպցիգի համալսարան՝ որպես ազատ ունկնդիր:

Միքայել Նալբանդյանը– Միքայել Նալբանդյան գրողն ու հրապարակախոսը մեր գրականության ազատության երգիչն է, հեղափոխականը: Նա գրում էի հայրենիքի ազատության մասին, սեփական ժողովրդի ազատության համար: Նրա կենսագրության ու գրականության մեջ «ազատություն» բառը չափազանց շատ էր իր ժամանակների համար:

Պարույր Սևակը –Պարույր Սևակը՝ մի քանի սերունդների սիրելի բանաստեղծը  XX դարի 2-րդ կեսի հայ գրականության մեջ առանձնանում է խոր փիլիսոփայությամբ տոգորված նորարարական-մարդագիտական պոեզիայով:

Միգուել Սերվանտես դե Սաավեդրան Միգել դե Սերվանտես Սաավադրա  իսպանացի աշխարհահռչակ գրող, որը համարվում է իսպանական գրականության ամենակարկառուն ներկայացուցիչներից ու աշխարհի լավագույն վիպասաներից մեկը։ 

Հրաչյա Աճառյանը -«Հրաչյա Աճառյանը մեր ժամանակի ամենաբեղմնավոր ու ամենամեծ հայագետ լեզվաբանն է, որի բազմաթիվ գիտական աշխատություններից յուրաքանչյուրը մի կոթող է հայոց լեզվի ուսումնասիրու­թյան բնագավառում: Դրանք համաշխարհային ճանաչում են գտել»:

6. Ներկայացրու ազնվություն, մանրուք, ձիավոր, պարսկերեն բառերի կազմությունը։

Ազնվություն – ազնվ(արմատ)+ություն(վերջածանց)

Մանրուք – մանր(արմատ)+ուք(վերջածանց)

Ձիավոր – ձի(արմատ)+ավոր(վերջածանց)

Պարսկերեն – պարս(արմատ)+երեն(վերջածանցավոր)

7. Պարզիր՝ որ հոլովով են դրված մուգ գրված բառերը և որ հոլովման են ենթարկվում դրանք։

Ասպետն – հայցական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Ասպետը – ուղղական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Նվիրվածությունը – հայցական հոլով, ա ներքին հոլովում

Մարդու – սեռական հոլով, ու արտաքին հոլովում

Եվրոպայում – ներգոյական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Իմաստով – գործիական հոլով, ի արտաքին հոլովում

Ձիու – սեռական հոլով, ու արտաքին հոլով

8. Տեքստից գտիր 5 ածական, որոշիր՝ որակական են, թե՞ հարաբերական։

Ասպետական – հարաբերական

Ազնվապետական – հարաբերական

Զգացական – հարաբերական

Քիչ – որակական

Հին – որակական

9. Տեքստից գտիր դերանունները, որոշիր տեսակները։

Որի – հարաբերական դերանուն, սեռական հոլով

Իր – անձնական դերանուն, երրորդ դեմք, եզակի, սեռական հոլով

Նրա – անձնական դերանուն, երրորդ դեմք, եզակի, սեռական հոլով

Ում – հարաբերական դերանուն

Այն – ցուցական դերանուն

Իրեն – անձնական հոլով, տրական հոլով, երրորդ դեմք, եզակի

Ամեն – որոշյալ դերանուն

Ինչ-որ – անորոշ դերանուն

Ձեզ – անձնական դերանուն, տրական հոլով, հոգնակի, երկրորդ դեմք

Մի – անորոշ դերանուն

Որոնք – հարաբերական դերանուն

Այն – ցուցական դերանուն

Posted in 2020-2021 Գրականություն

Գրականություն 24.09.2020

Կարդում ենք գրաբար. հայ հին գրականություն

1. Կարդա նույն գրքից «Ծեր ոմն եւ մահ» առակը։ Վերածիր աշխարհաբարի։

Օրերից մի օր անտառում մի ծերունի փայտ էր կոտրում, բարձրացնում է, որպեսզի դնի ուսին և տանի տուն, ճանապարհին կանգնում է, բեռը ցած է դնում և սկսում է օգնության կանչել մահին: Այն ժամանակ դեմ դիմաց է կանգնում մահը և հարցնում նրան, թե ինչու է նրան կանչել: Ծերունին վախենալով պատասխանում է.

-Որպեսզի օգնես ինձ այդ բեռը շալակել:

Առակս ցուցանում է, որ ամեն մարդ պետք է սիրի իր կյանքը, անգամ եթե թշվառ է:

2. Մեկնաբանիր առակը։

Այս առակը կյանքի մասին է, այն կյաքի, որը մեզ շնորհվել է մեկ անգամ և այդ կյանքը մենք պետք է ապրենք սիրելով, ճիշտ է կարող է այդ ճանապարհները լինեն դժվարություններով բայց մեկ է պետք է սիրենք մեր կյանքը։

Posted in Հայոց-լեզու 2020-2021

Հայոց-լեզու 23․09․2020

23.09.2020

  • Բառապաշարի հարստացում. կարդում ենք Պ.Բեդիրյանի «Բառերի խորհրդավոր աշխարհում» գիրքը։
    Գլխավորից ավելի մեծը կա
    Գլխավոր-ը… կապիտանն է։ Սա հայերենում եվրոպական փոխառություն է՝ ռուսերենի միջնորդությամբ։ Капитан-ը կարծես թե առնված է գերմաներենից՝ Kapitän (կա՛պիտեն)=ֆրանսերեն capitane (կապիտե՛նը) = անգլերեն captain (քե՛փթըն)։ Սրանք նշանակել են «զորահրամանատար», հիմա՝ իմաստի նեղացմամբ՝ զինվորական համապատասխան աստիճանը։
    Այս բոլորը ստուգաբանորեն հանգում են «գռեհիկ» լատիներեն capitaneus (կապիտանե՛ուս) ածականին, որ նշանակում էր «գլխին վերաբերող, գլխային»։ Սա էլ իր հերթին գալիս է լատիներեն caput (կա՛պուտ), սեռական՝ capitis (կա՛պիտիս) «գլուխ» բառից և ներկայացնում է այդ սեռականից կազմված մի ձև։ Ի դեպ, լատիներեն caput-ը բազմաթիվ ծիլեր է տվել աշխարհի լեզուներին. դրանցից շատերը «ծաղկում են» և հայերենում՝ կապիտալ-ից (= դրամաԳԼՈՒԽ) մինչև… շեֆ։
    Սակայն եկեք չխճճվենք։
    Կեպիտան-ը, ուրեմն, զինվորական միավորի գլխավորն է։
    Բայց ամեն երեխա գիտե, որ նրանից մեծը կա, և աստիճանով անմիջապես բարձրը կոչվում է մայոր։
    Այս բառն էլ նույն ճանապարհով է հայերենի մեջ մուտք գործել։ Եվ լատիներեն major (մայո՛ր) հենց նշանակում է «ավելի մեծ», քանի որ magnus (մա՛գնուս) «մեծ» ածականի բաղդատական աստիճանն է։ Անգլերեն major (մե՛յջըր), որ նույն ծագումն ունի, մնչև հիմա էլ «մայոր» իմաստի կողքին պահում է և «ավելի մեծ» նշանակությունը։
    Ավելացնե՞մ, որ լատիներեն magnus «մեծ» ածականի գերադրականն էլ կլինի maximus (մա՛քսիմուս)՝ արական սեռի համար և maximum (մա՛քսիմում)՝ չեզոք։ Ուրեմն՝ մեր մաքսիմում-ը, որ այժմ օգտագործում ենք «առավելագույն» իմաստով, իր մայր լեզվում՝ լատիներենում, նշանակել է «մեծագույն»։
  • Պատասխանի՛ր հարցերին և կատարիր առաջադրանքները
  • -Ո՞ր լեզվից է մեզ հասել մաքսիմում բառը և ինչ է նշանակում իր մայր լեզվում։

մակսիմում բառը մեզ հասել է լատիներենից որը նշանակել է մեծագույն

  • — Ո՞ր արմատից է ծագում «մաքսիմում» բառը, ինչ է նշանակել և ինչ է հիմա նշանակում։

մակսիմում նշանակում է <<մեծ>>- ածականի գերադրական աստիճան է։ Հնում նշանակել է մեծագույ իսկ հիմա նշանակում է առավելագույն։

  • -Լեզվական ի՞նչ իրողություն է տեղի ունենում, երբ բառի նշանակությունը ավելի սահմանափակվում, փոքրանում է, ավելի քիչ բան է նշանակում, նաչպես կապիտանը, որ ժամանակին նշանակել է ընդհանրապես զորահրամանատար, իսկ հիմա՝ ընդամենը զինվորական հերթական աստիճան։

Կապիտանը մեր օրերում հիմնականում օգտագործվում է, բայց արդեն սովորական ծառայողական բառերից մեկն է։

  • -Փորձիր պարզաբանել՝ ինչ է նշանակում «գռեհիկ» բառն այս տեքստում։

այս պատմվածքում գռեհիկի դերը ընդհամենը խոսակցական բառ է։

  • Տեքստից դուրս գրիր անկանոն բայերը, որոշիր դեմքը, թիվը, եղանակը, ժամանակը, ժամանակային ձևը։

Առնված – հարակատար դերբայ, եզակի,

Տվել է – սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի

Գալիս է – սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի

Կլինի – երրորդ դեմք, եզակի, ենթադրական ապառնի

Ունենալ – անորոշ դերբայ

  • Գտիր բաղադրյալ ստորոգյալները, նշիր՝ որ խոսքի մասերից է կազմված։

Կապիտանն է – գոյական

Փոխառություն է – գոյական

Առնված է – հարակատար դերբայ

Գլխավորն է – ածական

Աստիճանն է – գոյական

  • Գտիր փոխաբերական իմաստով օգտագործված արտահայտությունները, բացատրիր դրանք։ Գնահատիր փոխաբերության նշանակությունը։

Ստուգաբանորեն հանգում են – ստուգաբանորեն լինում է

Բազմաթիվ ծիլեր է տվել աշխարհի լեզուներին – նորություն բերել շուկա

Հայերենի մեջ մուտք գործել – օգտագործել

Posted in 2020-2021 Գրականություն

Գրականություն 22․09․2020

22.09.2020

Գրականություն

  1. Կարդա «Այգի» առակը (էջ 22), օգտվելով ցուցումներից՝ վերածիր տեքստը աշխարհաբարի։

Հոգին ավանդելով հայրն ասաց իր որդիներին.

-Իմ որդիներ, ես ոչինչ չունեմ ձեզ թողնելու, միայն այս հողը և այգին, և այնտեղ կա թաղված գանձ: Սկզբից վայելեք հողը և կգտնեք գանձը:

Հոր մահից հետո որդիները գնացին այգի և սկսեցին քրքրել, բայց չգտեն այնտեղ ոսկի կամ արծաթ: Քանզի նրանք երբեք չէին վարել ինչպես որ պետք է, նույն տարում տվեց առատ խաղողի ողկույզներ:

Այն ժամանակ հասկացան, թե իրենց հայրը գանձ ասելով ինչ նկատի ուներ:

  1. Մեկնաբանիր տեքստը։

Առակն ուզում էր ասել, որ երբ մենք գանձ ենք ասում նկատի ենք ունենում գումար, բայց կարող է նայև այլ բաներ լինեն գանձ։ Դրանցից մեկը գումարն է, մեզ թանգ մարդը կարող է լինել, բայց հիմնականում գանձ ասում ենք գումարին։

  1. Բարձրաձայն կարդա և ձայնագրիր գրաբար տեքստը։
  2. Լրացուցիչ՝ կարդա նաև Մեսրոպ Մաշտոցի «Օրհնութիւն ապաշխարութեան» բանաստեղծությունը (էջ 26) Դարձրու աշխարհաբար։ Որոշիր՝ ում է դիմում։ Առանձնացրու այն բառերը, որով դիմում է Մաշտոցը։ Բացատրիր փոխաբերությունը։

Այս կյանքի ծովը շարունակ ալեկոծում է ինձ: Ալիքը մրրիկով թշնամաբար ինձ յուրացնում է: Նավապետ բարի, եղիր իմ անձին ապավեն: Ընկղմվելուն մոտ եմ, օգնիր ինձ, բարի նավապետ, որովհետև իմ մեղքերը բեռի նման ծանրացել են: Աստված, օգնիր ինձ, քանզի այս անդունդի չար խորքը ընկղմում է ինձ, նավապետ ինձ ձեռք մեկնիր: Փրկիր ինձ վտանգից, նավապետ, հանիր այս ծովից, որպեսզի չկորչեմ իմ անօրենության մեջ: